Anayasa Mahkemesi’nden Pilot Karar: Enflasyon Farkı Taleplerinde Mülkiyet Hakkı İhlali Tespiti

Anayasa Mahkemesi (“AYM”), 8 Temmuz 2025 tarihli ve 2024/41763 başvuru numaralı kararıyla (“Karar”), özel hukuk kişileri arasındaki alacakların enflasyon karşısında değer kaybına uğraması durumunda mülkiyet hakkının ihlal edildiğine hükmetti. Pilot karar niteliği taşıyan bu karar, alacakların geç ödenmesi nedeniyle yaşanan enflasyon kayıplarına ilişkin taleplerde nihayet köklü değişiklikler yaratma potansiyeline sahiptir.

 Başvuru konusunu; yargılama sonunda faiziyle ödenen bedelin enflasyon nedeniyle reel olarak değer kaybetmesi ve munzam zarar iddiası ile açılan sonraki davanın ise enflasyonun tek başına ispat için yeterli görülmemesi nedeniyle reddedilmesi oluşturmuştur. AYM, bu şikayetin Anayasa’nın 35. maddesinde düzenlenen mülkiyet hakkıyla bağlantılı olarak Anayasa’nın 40. maddesinde güvence altına alınan etkili başvuru hakkı kapsamında değerlendirmiş ve kanuni faiz düzenlemelerinin teorik olarak dahi değer kaybını karşılamaya elverişli olmadığı, mevzuatta enflasyon farkı bakımından boşluk bulunduğu, zararın giderilmesi için kanun koyucu tarafından düzenleme yapılması gerektiği sonucuna varmıştır.

Kimler Etkileniyor?

Bu karar, enflasyon karşısında alacaklarının reel değerini kaybettiğini düşünen ve mahkemelerce munzam zarar talepleri reddedilen ya da reddedilme riski taşıyan ve bu nedenle mülkiyet hakkı ihlali iddiasında olan tüm özel hukuk kişilerini doğrudan ilgilendirmektedir.

Yasama Süreci Bekleniyor

Karar, mevzuatta enflasyon farkının telafisi konusunda bir boşluk bulunduğunu tespit etmiş ve TBMM’den benzer durumda olan kişilerin zararlarının giderilmesine imkan tanıyacak şekilde düzenleme yapılmasının beklendiğini hükme bağlamıştır. Bu kapsamda, Karar’ın Resmi Gazete’de yayımlandığı tarih olan 29 Eylül 2025 tarihinden itibaren altı ay boyunca benzer başvuruların incelenmesi ertelenmiş durumdadır. Buna göre, 29 Eylül 2025’ten itibaren 29 Mart 2026’ya kadar benzer başvurular AYM tarafından bekletilecektir.

Bu pilot karar, özel hukuk ilişkilerinde geç tahsil edilen alacaklara dair enflasyon kaynaklı değer kaybının giderilmesi konusunda önemli bir dönüm noktasıdır. Kararın pilot nitelikte olması nedeniyle derece mahkemeleri ve Yargıtay’ın, enflasyon farkı taleplerinde yeni değerlendirme kriterleri oluşturması ve içtihat dönüşümünün hızlanması beklenmektedir. Ayrıca bu karar, munzam zarar davalarında ispat standartlarının yeniden ele alınması ihtiyacını gündeme getirmektedir.

Önümüzdeki süreçte, bu karara bağlı olarak iş dünyasında geç tahsil edilen alacaklara ilişkin dava stratejilerinin değişmesi, yeni “enflasyon farkı tazmin modeli”ne ilişkin yasa tasarısı sürecinin hızlanması öngörülmektedir. Bu sürecin halihazırda devam eden davalara, karardan önce kesinleşmiş mahkeme kararlarına ve yeni açılması planlanan davalara etkisinin detaylı olarak irdelenmesi gerekmektedir.

Konuyla ilgili ayrıntılı değerlendirme ve dava stratejileri için ekibimizle iletişime geçebilirsiniz.