Bağımsız temsilci, distribütör, danışman ve benzeri isimlerle komisyon, prim, teşvik ve ödül gibi menfaatler karşılığında faaliyet gösterenlere doğrudan satış yetki belgesi zorunluluğu

Doğrudan Satışlar Hakkında Yönetmelik (“Yönetmelik”), 8 Ağustos Cuma 32980  sayılı ve 8.08.2025 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmış ve (i) Perakende satış kârı hariç olmak üzere, doğrudan satış şirketi tarafından doğrudan satıcılara sağlanan komisyon, prim ve benzeri menfaatlerin toplamı, şirketin doğrudan satışa konu mal veya hizmetin yıllık net satışlarının yüzde ellisini geçemeyeceğine dair hüküm ve (ii) Perakende satış kârı hariç olmak üzere, doğrudan satış şirketi tarafından, sisteme yeni doğrudan satıcıların katılımından kaynaklı olarak ödenen komisyon, prim, teşvik ve ödül gibi menfaatlerin toplamı, ilgili takvim yılında dağıtılan tüm menfaatlerin yüzde otuzunu aşamayacağına dair hükümler 1.1.2026 olmak üzere; geri kalan maddeleri ile yürürlüğe girmiştir.

Çoğunluğu kadın girişimcilerden oluşan doğrudan satış sistemlerini özel olarak düzenleyen Yönetmelik ile, tüketicinin korunması mevzuatına paralel olarak ilk kez doğrudan satış tanımını da belirlemiştir: “tüketicinin, doğrudan satıcıdan ya da aracılık ettiği doğrudan satış şirketinden mal veya hizmet satın alması neticesinde doğrudan satıcının menfaat elde ettiği satış” .

Kapsam olarak, doğrudan satış sistemi kapsamında tüketiciye mal veya hizmet satışını gerçekleştiren satıcı veya sağlayıcıya yönelik olan Yönetmelik’te, doğrudan satış sistemi “doğrudan satış şirketi tarafından oluşturulan ve iş sözleşmesi ile istihdam edilmeyen, bağımsız temsilci, distribütör, danışman ve benzeri isimlerle komisyon, prim, teşvik ve ödül gibi menfaatler karşılığında faaliyet gösteren doğrudan satıcının, tüketiciye mal veya hizmet sattığı ya da pazarladığı satış sistemi” olarak; doğrudan satış şirketi ise “doğrudan satış sistemi kapsamında tüketiciye mal veya hizmet satışını gerçekleştiren satıcı veya sağlayıcı” olarak tanımlanmıştır.

Doğrudan satıcı, tüketiciye Yönetmelik ile tanınan hakların kullandırmasından ve tüketiciye karşı diğer yükümlülüklerinin yerine getirilmesinden doğrudan satış şirketine karşı sorumlu olup doğrudan satış şirketi de doğrudan satıcı ile müteselsilen sorumludur.

6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununda tanımlanan sermaye piyasası araçları ile kripto varlıkların doğrudan satış sistemiyle satışı yasaktır. Belirtmek gerekir ki Sermaye Piyasası Kurulu, yayımladığı eski tarihli bir bültende doğrudan kullanıcılar arasındaki (peer2peer) işlemleri yasakladığı için; kripto piyasası için farklılaşan bir düzenleme bulunmamaktadır.

Doğrudan Satış Yetki Belgesi

Doğrudan satış şirketlerinin faaliyette bulunabilmesi için Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğü’nden (“Genel Müdürlük”) doğrudan satış yetki belgesi almaları gerekmektedir. Yetki belgesinin geçerlilik süresi üç yıldır.

Doğrudan satış faaliyetinde bulunacak şirketlerin sermaye şirketi olması ve en az 10.000.000 TL ödenmiş sermayeye sahip olması gerekmektedir. Ayrıca mali güvenliği teminat almak amacıyla bu şirketlerin Türkiye’de yerleşik bankalarda açılmış olan bloke hesaplardan birine, 3.000.000 TL yatırmış olması şartı getirilmiştir.
Yönetmelik’in yayımı tarihinden önce doğrudan satış faaliyetinde bulunan doğrudan satış şirketleri, yetki belgesi başvuruları Genel Müdürlük tarafından sonuçlandırılıncaya kadar faaliyetlerine devam ederler. Bu şirketler, 30.1.2026 tarihine kadar şirket yapılarını ve faaliyetlerini bu Yönetmelik’te düzenlenen usul ve esaslara uygun hale getirerek doğrudan satış yetki belgesi başvurusunda bulunmak zorundadır.

Cayma Hakkı

Doğrudan satışlarda, mal veya hizmet satışına ilişkin ilgili mevzuatında düzenlenen ön bilgilendirme ile sözleşmenin şekli ve zorunlu içeriğine ilişkin hükümlerden ayrı olarak, Yönetmelik’te içeriği belirlenen bir bilgilendirme formunun yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı yoluyla tüketiciye verilmesi zorunludur. Tüketicilere, herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin 30 günlük cayma hakkı tanınmıştır. Tüketiciye bilgilendirme formunun verilmemesi, eksik ya da yanlış verilmesi durumunda ise bu süre 1 yıldır. Cayma hakkının kullanıldığına dair bildirimin cayma hakkı süresi dolmadan, yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı ile doğrudan satıcı veya doğrudan satış şirketine yöneltilmesi yeterlidir.

Cayma hakkının kullanılamayacağı istisnai haller de Yönetmelikte düzenlenmiştir.

Tüketicinin korumasını odağına alan bu Yönetmelik doğrudan satış sistemlerinin piramit satış sistemine dönüşmesinin önlenmesi amacıyla tedbirler öngörmekte ve doğrudan satış sistemlerinin şeffaf, adil ve güvenilir şekilde işlemesini hedeflemektedir.