I. Genel Olarak Uzlaşma Müessesesi
Bilindiği üzere 16.06.2020 tarihli ve 7246 sayılı Kanun’la 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un (“Kanun”) 43. maddesinin beşinci fıkrasına getirilen değişiklik neticesinde rekabet hukuku mevzuatına kazandırılan uzlaşma uygulaması ile Rekabet Kurulu (“Kurul”), ilgililerin talebi üzerine veya re’sen, soruşturma sürecinin hızlı bitirilmesinden doğacak usuli faydaları ve ihlalin varlığına veya kapsamını göz önüne alarak uzlaşma usulünü başlatabilmekte ve soruşturmanın sonlandırılmasına karar verebilmektedir.
Uzlaşma müessesesi kapsamında, soruşturma tarafı teşebbüslerin ihlalin varlığı ve kapsamı ile sair ilgili hususları kabul ettiğini içeren uzlaşma metnini sunmasıyla Kurul tarafından, soruşturmanın söz konusu teşebbüsler bakımından sonlandırılmasına ve idari para cezasında %10 ila %25 arasında indirim yapılmasına karar verilebilmektedir. Soruşturmanın uzlaşma ile sona erdirilmesi sonucunda teşebbüsler, idari para cezası ve uzlaşma metninde yer alan hususları dava konusu yapamamaktadır.
II. Uzlaşma Müessesinin Uygulandığı Kurul Kararları
Türk Rekabet Hukukunda uzlaşma müessesesinin ilk örneği Kurul’un 21-37/524-258 sayı ve 05.08.2021 tarihli kararı ile, Türk Philips Ticaret A.Ş., Dünya Dış Ticaret Ltd. Şti., Melisa Elektrikli ve Elektronik Ev Eşyaları Bilg. Don. İnş. San. Tic. A.Ş., Nit-Set Ev Aletleri Paz. San. ve Tic. Ltd. Şti. ve GİPA Dayanıklı Tüketim Mamülleri Tic. A.Ş.’nin Kanun’un 4. maddesini ihlal edip etmediklerinin tespitine yönelik olarak Kurul’un 07.01.2021 tarih ve 21-01/9-M sayılı kararı ile açılan soruşturma kapsamında bahsi geçen firmalar tarafından sunulan uzlaşma metinleri neticesinde soruşturmanın her bir taraf bakımından uzlaşma ile sonlandırılmasına karar verilmesi ile olmuştur. Gerekçeli karara bakıldığında Kurul’un uzlaşma başvurusunu kabul ederken, bahsi geçen firmaların;
- İhlalin varlığını ve kapsamını kabul ettikleri,
- Uzlaşma usulü kapsamında uygulanacak idari para cezasının azami oranını ve azami tutarını kabul ettikleri,
- Haklarındaki iddialara ilişkin Rekabet Kurumu’nun kendilerini yeterince bilgilendirdiği ve Kurumun uzlaşma usulü kapsamında görüş ve yorumlarını ifade etmeleri için gerekli olanakları sağladığı,
- Uzlaşma metninde belirtilen hususları ve uzlaşma usulü kapsamında uygulanacak olan idari para cezasını dava konusu yapmayacakları
dikkate alınarak talep olumlu karşılaşmıştır. Bununla birlikte uzlaşma başvurusunun hafifletici unsur olarak kabul edilmesi talebi ise reddedilmiştir. Kurul bu kapsamda, “Bu durumda 4054 sayılı Kanun’da veya Ceza Yönetmeliği’nde aktif işbirliğine veya ihlalin kabul edilmesine ilişkin diğer hükümlerin uygulanamayacağı aksi halde aynı davranış nedeniyle iki kez indirim uygulanmış olacağı değerlendirilmektedir.” ifadesini kullanmıştır.
Ancak Kurul daha sonra, bu yaklaşımının farklı bir yaklaşım sergileyerek, Beypazarı İçecek ve Kınık Maden Suyu’na ilişkin verdiği 22-17/283-128 sayı ve 14.04.2022 tarihli ve 22-23/379-158 sayı ve 18.05.2022 tarihli kararları ile ilk defa aktif işbirliği ve uzlaşma usullerini birlikte uygulamıştır.
Kurul’un resmi internet sitesinde yayımlanan gerekçeli kararlardan görebildiğimiz diğer uzlaşma ile sonuçlanan soruşturmalar ise Singer ve Arnica’ya ilişkindir.
Kurul, 21-42/614-301 sayı ve 9.9.2021 tarihli Singer kararı ile “Söz konusu eylemlerin açık ve ağır ihlal kapsamına giren ihlaller ve bu kapsama girmeyen ihlaller şeklinde ikili tasnife tabi tutulması mümkün olmaktadır. Dolayısıyla bahsi geçen eylemlerin doğru kategorize edilmesi değerlendirme bakımından önem arz etmektedir. Zira açık ve ağır ihlal kapsamına giren uygulamalar uzlaşma sürecinde değerlendirilebilmekte iken bu kapsama girmeyen rekabetçi endişelerin taahhüt mekanizması ile giderilmesi olanağı bulunmaktadır.” denilerek uzlaşma prosedürü için ihlalin kategorizasyonunun öneminin altını çizmiştir. Ayrıca karar içinde yeniden satış fiyatının belirlenmesinin (YSFB) piyasada etkili bir şekilde uygulanmasını temin etmek amacıyla internet üzerinden yapılan satışlara müdahale ve internet satışları üzerindeki kontrol YSFB’nin bir uzantısı formuna dönüşebilmekte olduğu ve bahsi geçen dosya kapsamında da benzer bir durumun varlığı söz konusu olduğundan YSFB ve internet üzerinden yapılan satışların kısıtlanması eylemleri tek bir eylem olarak uzlaşma kapsamında ele alındığının da altı çizilmiştir. Singer kararında idari para cezalarında indirim oranı ise %25 olarak uygulanmıştır.
21-46/671-335 sayı ve 30.09.2021 tarihli Arnica kararında da bu uygulama değişmemiştir ve yine indirim oranı %25 olarak uygulanmıştır.
Kurul’un şimdiye kadar vermiş olduğu uzlaşma kararlarında indirim oranını azami sınır olan %25 olarak belirlemesinin teşebbüsler bakımından uzlaşma müessesinin teşvik edici etkisini artıracağını düşünmekteyiz.
